User Menu Search
Close
Józef Franczak „Laluś” – ostatni żołnierz wyklęty
Motor Lublin
/ Kategorie: Motor Lublin

Józef Franczak „Laluś” – ostatni żołnierz wyklęty

Józef Franczak urodził się 17 marca 1918 r. w Kozicach Górnych, koło Piask. Rodzice posiadali kilkuhektarowe gospodarstwo rolne. Ukończył szkołę powszechną w Piaskach i zgłosił się na ochotnika do wojska. Trafił do szkoły żandarmerii w Grudziądzu a po jej zakończeniu trafił do plutonu żandarmerii w Równem. W działaniach wojennych we wrześniu 1939 r. wziął udział w walkach z wchodząca na tereny wschodnie Polski armią sowiecką. Dostał się do niewoli sowieckiej, z której udało mu się zbiec. Wrócił w rodzinne strony, gdzie włączył się w działalność konspiracyjną w szeregach Armii Krajowej (AK). Wziął udział w walkach z Niemcami w ramach akcji „Burza” w lipcu 1944 r. Po wkroczeniu wojsk sowieckich na Lubelszczyznę został wcielony w szeregi podległej komunistom 2. Armii Wojska Polskiego. Był świadkiem mordowania żołnierzy podziemia niepodległościowego na Uroczysku Barana w Kąkolewnicy koło Radzynia Podlaskiego. Zbrodnie te spowodowały podjęcie przez Franczaka decyzji o dezercji z wojska na wiosnę 1945 r.

Ukrywał się w Sopocie, a w 1946 r. wrócił w okolice Piask i z powrotem zaczął tutaj działać w konspiracji tym razem antykomunistycznej. W czerwcu 1946 r. został schwytany przez funkcjonariuszy bezpieki, ale udało mu się szczęśliwie zbiec. Zorganizował kilkuosobowy oddział, który w czerwcu 1947 r. został podporządkowany kapitanowi Zdzisławowi Brońskiemu ps. „Uskok”. Prowadził akcje zbrojne skierowane przeciwko przedstawicielom władzy komunistycznej. Po śmierci „Uskoka” w maju 1949 r. „Laluś” zaczął się ukrywać samodzielnie, utrzymując ograniczony kontakt ze Stanisławem Kuchciewiczem „Wiktorem”, podejmując sporadyczne akcje likwidacyjne konfidentów bezpieki, w tym Franciszka Kasperka „Hardego”, który doprowadził do ujęcia Zygmunta Libery „Babinicza” i w konsekwencji do śmierci „Uskoka”.

Ostatnie wspólne wystąpienie Franczaka i Kuchciewicza miało miejsce w Piaskach 10 lutego 1953 r., gdy przeprowadzili nieudaną akcję na Gminną Kasę Spółdzielczą w Piaskach. W czasie wymiany ognia z milicjantami śmiertelnie ranny został „Wiktor”. Od tej pory aż do śmierci w 1963 r. „Laluś” ukrywał się samodzielnie. Nie byłoby to możliwe, gdyby nie pomoc wielu osób. Funkcjonariusze SB ich liczbę oceniali na 200 mieszkańców okolic Piask. Dopiero w 1963 r. bezpiece udało się zwerbować agenta, który naprowadził ich do Franczaka. Był nim Stanisław Mazur, stryjeczny brat narzeczonej „Lalusia” Danuty Mazur. W wyniku obławy z udziałem kilkudziesięciu funkcjonariuszy 21 października 1963 r. „Laluś” został zabity.

Po jego śmierci komuniści mszcząc się, pozbawili ciało głowy. Rodzina nie uzyskała też informacji o miejscu pochowania Franczaka. Jego siostrom grób na cmentarzu w Lublinie wskazał miejscowy grabarz. W latach 80-tych udało im się uzyskać zgodę na przeniesienie go do rodzinnego grobowca w Piaskach. Z kolei czaszkę Franczaka po wielu latach w 2014 r. odnaleźli pracownicy Instytutu Pamięci Narodowej w zbiorach Uniwersytetu Medycznego w Lublinie.

autor: Marcin Krzysztofik

Drukuj
2646
Rocznica wybuchu II Wojny Światowej Rocznica wybuchu II Wojny Światowej

Rocznica wybuchu II Wojny Światowej

W kolejną rocznicę wybuchu II Wojny Światowej, jako kibice Arki poraz kolejny odwiedzamy miejsca pamięci i mogiły.

Arka Gdynia 14903
II Memoriał Bohdana Bartosiewicza II Memoriał Bohdana Bartosiewicza

II Memoriał Bohdana Bartosiewicza

Święto kobiecej koszykówki w Warszawie! Już w najbliższy piątek w hali przy Konwiktorskiej 6 rozpocznie się II Memoriał Bohdana Bartosiewicza...
Polonia Warszawa 14279
Zakończenie lata 2020 Zakończenie lata 2020

Zakończenie lata 2020

Zakończienie lata Wczorajszego dnia odbył się piknik dla dzieci z okazji -lecia Ruchu Chorzów na stadionie przy Cichej 6 Cała impreza...
Ruch Chorzów 13157
"VII Turniej Kibice Razem 2020" "VII Turniej Kibice Razem 2020"

"VII Turniej Kibice Razem 2020"

Zakończenie wakacji pełne atrakcji – czyli VII Turniej KIBICE RAZEM Wawrzkowizna 25-26 sierpnia 2020 roku. Tegoroczna końcówka...
Pogoń Szczecin 15756
1 września - PAMIĘTAMY 1 września - PAMIĘTAMY

1 września - PAMIĘTAMY

Z kart historii - 1 września 1939 roku - Atak Niemiec na Polskę i początek II wojny światowej. O godzinie 4.45 niemiecki pancernik szkolny...
Miedź Legnica 21674
VII Turniej KIBICE RAZEM - relacja VII Turniej KIBICE RAZEM - relacja

VII Turniej KIBICE RAZEM - relacja

Tegoroczna końcówka sierpnia jak co roku zostanie dobrze zapamiętana przez uczestników Turnieju KIBICE RAZEM. Turnieju, który od 4 lat zagościł w...
Kibice Razem 23451
Witaj szkoło! Witaj szkoło!

Witaj szkoło!

Dzieciaki dziś pierwszy dzień szkoły.Życzymy wam samych sukcesów w nauce, oraz sporcie. Mamy nadzieję, że obecna sytuacja się unormuje i będziecie...
Górnik Zabrze 19094
Pierwsza259260261262263264265266268270271272273274275276Ostatnia

Ośrodki

  • Wszystko
  • Kibice Razem
  • Lechia Gdańsk
  • Śląsk Wrocław
  • Arka Gdynia
  • GKS Tychy
  • Miedź Legnica
  • Górnik Zabrze
  • Korona Kielce
  • Lech Poznań
  • Motor Lublin
  • Jagiellonia Białystok
  • Ruch Chorzów
  • GKS Bełchatów
  • Sandecja Nowy Sącz
  • Pogoń Szczecin
  • Stal Mielec
  • Odra Opole
  • Polonia Warszawa
  • Stal Stalowa Wola
  • KKS Kalisz 1925
More
    Spotkanie robocze w Bełchatowie 0 Sandecja Nowy Sącz
    Sandecja Nowy Sącz

    Spotkanie robocze w Bełchatowie

    W dniach 27-28 listopada gościliśmy w mieście Bełchatów na III spotkaniu roboczym koordynatorów ośrodków Kibice Razem. Przedstawiliśmy stan realizacji naszych działań w roku 2024 oraz plany na przyszły 2025 rok.Ośrodek Kibice Razem Sandecja Nowy...

    brak treści

    Wystąpił problem podczas ładowania treści

    Poprzedni Następny

    Najpopularniejsze

    Poprzedni Następny

    Newsletter

    Podaj adres email, aby zapisać się na newsletter programu Kibice Razem
    CAPTCHA
    Wpisz kod z obrazka powyżej:
    Back To Top